06 Governance

Wij werken in een samenhangend werkgebied, dat zich uitstrekt van Zuidoost-Friesland tot Zuidwest-, Midden- en Noord-Drenthe. Rond de 16.000 huishoudens, verspreid over 70 woonplaatsen vinden bij ons hun thuis. Dat doen we voor diegenen die net dat extra steuntje in de rug nodig hebben, omdat de portemonnee daarom vraagt of omdat extra zorg nodig is. We doen dat samen met onze huurders en samenwerkingspartners, om zo tot de beste resultaten te komen. We werken in acht gemeenten: Assen, Midden-Drenthe, De Wolden, Noordenveld, Westerveld, Hoogeveen, Meppel en Ooststellingwerf.

De eerste zeven gemeenten bevinden zich in de woningmarktregio Groningen-Drenthe, het kernwerkgebied van Actium. In 2022 heeft Actium ontheffing gekregen voor de gemeente Ooststellingwerf, gelegen in de woningmarktregio Friesland. Daarmee mogen we ook in deze gemeente alle benodigde middelen inzetten om onze volkshuisvestelijke doelen te behalen, zoals transformatie en uitbreiding van het bezit. 

De stichting Actium is als toegelaten instelling uitsluitend werkzaam op het gebied van de volkshuisvesting. Actium heeft één verbinding, te weten Dingspel Assen BV. Ons aandeel in deze verbinding bedraagt 66,67%. Voor meer informatie over de verbinding zie paragraaf 4.7 van dit jaarverslag.

Actium staat midden in de samenleving en werkt aan de huisvesting voor mensen met een lager inkomen of mensen die niet zelfstandig in hun huisvesting kunnen voorzien. Dat doen we in een krappe woningmarkt met geld dat maatschappelijk bestemd is. We vinden het daarom belangrijk om open en transparant te zijn over wat we doen en waarom we dat doen.

Actium onderschrijft daarom het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur, dat integer en transparant handelt, waar goed toezicht op wordt gehouden en dat verantwoording aflegt over het gevoerde toezicht. Voor de inrichting van het ondernemingsbestuur volgen we de Woningwet en de Governancecode voor woningcorporaties. Deze code onderschrijven we en de beginselen passen we toe.

In 2021 is de visie op bestuur en toezicht opgesteld. In 2022 is de visie op opdrachtgeverschap en het inkoop- en aanbestedingsbeleid vastgesteld. 

De bestuurder van Actium is belast met het besturen van de organisatie en haar verbindingen. In die rol is hij verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie, de financiering, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultaatontwikkeling. De bestuurder legt hierover verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Bij de vervulling van zijn taak richt de bestuurder zich naar het belang van de organisatie in het licht van haar doelstelling en de met haar verbonden onderneming. Hij weegt daartoe de in aanmerking komende belangen af van de bij de organisatie betrokkenen.

Een uitgebreide taak en werkwijze van de rollen en verantwoordelijkheden van de bestuurder van Actium zijn vastgelegd in een bestuursreglement.

Sinds 1 juli 2020 is mevrouw Boeijen bestuurder van Actium. In juni 2022 is zij ziek geworden. Op 27 juni 2022 heeft de Raad van Commissarissen als gevolg van het belet van de bestuurder een lid uit haar midden aangewezen, om tijdelijk de bestuurstaken waar te nemen, te weten de heer Van der Heide. Per 1 oktober 2022 is de heer Swart aangesteld als interim directeur-bestuurder van Actium. 

De Raad van Commissarissen is de interne toezichthouder van Actium. Bij de vervulling van haar taak richt de raad zich naar het te behartigen maatschappelijk belang, naar het belang van de betrokken stakeholders, primair de (toekomstige) huurders en de gemeenten en naar het belang van de corporatie.

De specifieke taken en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen staan omschreven in de statuten. Deze vormen de basis voor haar handelen. De werkwijze van de raad is beschreven in het reglement Raad van Commissarissen. Hierin zijn onder meer opgenomen een profielschets voor de leden van de raad, regels over (her)benoemingen, schorsing en/of ontslag van de leden van de raad, onverenigbaarheden en taken van de raad.

In hoofdstuk 7, Verslag van de Raad van Commissarissen, leest u meer over de Raad van Commissarissen en haar activiteiten in 2022.

Actium ontleent haar legitimiteit aan maatschappelijke steun. Dat betekent dat we een prominente plaats zien voor onze belanghebbenden, zoals huurders(vertegenwoordigers), gemeenten en zorg- en welzijnsinstellingen, bij het bepalen van haar maatschappelijke opgaven en bijbehorende inzet van haar vermogen. We streven daarbij naar functionele en lange termijnrelaties ten behoeve van verankering en inbedding in de lokale samenleving.

Met de gemeenten in ons werkgebied zijn er op zowel ambtelijk als op bestuurlijk niveau meerdere afstemmingsmomenten geweest. Met alle gemeenten zijn (samen met de huurdersorganisaties) prestatieafspraken gemaakt voor 2023. 

Met de verschillende zorg- en welzijnsorganisaties in ons werkgebied zijn eveneens één of meerdere overleggen geweest, afhankelijk van nut, noodzaak en behoefte. Voorbeelden van initiatieven in 2022 die vanuit de samenwerking met maatschappelijke organisaties zijn ontstaan zijn onder meer de huisvesting van kwetsbare doelgroepen in de containerwoningen aan de Havenkade, de woningen aan De Wouden die beschikbaar zijn voor cliënten van het Leger des Heils vanuit de maatschappelijk opvang en twaalf opgeleverde nieuwbouwwoningen op het GGZ-terrein.

In een aantal gemeenten organiseerden we informatieavonden voor gemeenteraadsleden om hun te informeren over ons werkveld. Specifiek op het gebied van wonen en zorg is er in november een symposium georganiseerd voor gemeenten vanuit de Drentse Taskforce Wonen, Welzijn en Zorg, waaraan wij ook onze bijdrage hebben geleverd. Het doel hiervan was om gemeenten te stimuleren om woonzorgvisies te ontwikkelen samen met stakeholders. 

Prestatieafspraken

In 2022 hebben wij met alle gemeenten in ons werkgebied en onze huurdersorganisatie MEVM prestatieafspraken gemaakt. Met een aantal gemeenten is een meerjarige raamovereenkomst opgesteld, die als basis dient voor de prestatieafspraken. Op deze manier is de bijdrage van Actium aan de volkshuisvestelijke doelstellingen in iedere gemeente afgestemd op de lokale behoefte. In paragraaf 3.6 is een nadere toelichting hierover opgenomen. 

Nationale prestatieafspraken en regiodeals

Net voor de kerst 2022 is de regionale woondeal van de provincie Drenthe ondertekend door het rijk, de provincie Drenthe en de Drentse gemeenten. Actium heeft samen met de andere acht Drentse woningcorporaties ook haar steun uitgesproken voor de inhoudelijke lijn van deze woondeal. De regionale woondeal sluit aan bij de prestatie-afspraken die we met de gemeenten hebben afgesproken. 

Oordeel inspectie Autoriteit woningcorporaties (Aw) 

Op 2 februari 2023 ontvingen wij van de Aw de jaarlijkse toezichtbrief 2022. De Aw signaleert mogelijke risico's ten aanzien van de verbinding Dingspel Assen BV. Hierover zijn nadere toezichtafspraken gemaakt.

Verder wordt verzocht om in een volgend gesprek nader aandacht te besteden aan de organisatie vanwege de bestuurswisselingen, en aan de inbedding van het risicomanagement.

Op 29 november 2022 ontvingen wij van de Aw haar oordeel over de rechtmatigheid van verslagjaar 2021. Er zijn geen onrechtmatigheden geconstateerd. 

Overige goedkeuringen en toestemmingen Aw

Met haar brief van 12 december 2022 verleende de Aw ontheffing voor onze werkzaamheden in de gemeente Ooststellingwerf. Deze gemeente maakt geen onderdeel uit van onze toegewezen woningmarktregio. 

In de brief van 23 december 2022 heeft de Aw goedkeuring verleend aan Actium om haar lening aan Dingspel Assen BV met nog een jaar te mogen verlengen. 

Beoordeling Waarborgfonds Sociale Woningen 

Het Waarborgfonds Sociale Woningen (WSW) heeft er voor gekozen om over 2021 geen risicobeoordeling voor Actium uit te voeren. In november 2022 zijn we in gesprek geweest over de business risks van Actium. Naar aanleiding hiervan heeft het WSW aangegeven geen aanleiding te zien tot het maken van opmerkingen. Zij heeft derhalve geen beoordelingsbrief gestuurd. 

Op 8 juni 2022 gaf het WSW een borgbaarheidsverklaring voor Actium af.

In 2020 is het risicomanagementbeleid herzien en zijn de strategische risico’s geactualiseerd. Vanwege het herijken van de strategische koers hebben we in 2022 de strategische risico's herijkt en besproken met de Raad van Commissarissen. Ook is de frauderisico-analyse herijkt en besproken met de raad.  

Verdere informatie over ons risicomanagement en de belangrijkste risico’s is te vinden in hoofdstuk 5 van dit jaarverslag.

Onze vermogenspositie wordt voor een groot gedeelte bepaald door de waarde van onze activa. Sinds 2016 waarderen wij onze activa tegen actuele waarde. Intern sturen wij op beleidswaarde. In hoofdstuk 4 staat een nadere toelichting op de verschillende waarderingsmethoden en –grondslagen, de ontwikkelingen van de marktwaarde en de beleidswaarde, alsmede een analyse van de verschillen tussen de verschillende waarderingen en de gevolgen hiervan voor het eigen vermogen. 

De druk op corporaties neemt toe. Vanwege haar grote aandeel in de huisvesting van Nederland, vraagt de landelijke politiek een actieve en koplopersrol als het gaat om het toevoegen van grote aantallen woningen aan de woningvoorraad en als het gaat om de verduurzaming van woningen. In ons jaarplan 2023 heeft Actium op beide onderwerpen fors ingezet. Mede ingegeven door onze eigen regionale woningmarktonderzoeken (samen met gemeenten en huurdersorganisaties), maar ook vanuit de landelijke prestatie-afspraken heeft Actium haar opgaven opgehoogd. In hoofdstuk 4 is inzichtelijk gemaakt welke financiële consequenties dit met zich mee brengt. We zien geen problemen als het gaat om onze langjarige financiële continuïteit. Wel is er sprake van een grote afhankelijkheid van vele externe factoren waar wij geen invloed op hebben. Deze kunnen er toe leiden dat we in de toekomst toch andere keuzes moeten gaan maken.  

We bereiden onze organisatie voor op de toekomstige grotere opgave, onder meer door uitbreiding van onze formatie, het herijken van onze organisatiestructuur en nog meer in te zetten op samenwerking met onze partners. Dit vraagt meer aandacht van sturing, maar ook van cultuuraspecten. Hier gaan we in 2023 ook mee aan de slag. 

De bestuurder is gehouden tot naleving van het bestuursreglement. In dit reglement is de bestuurder gehouden tot naleving van de geldende Governancecode Woningcorporaties en het Integriteitsbeleid van Actium. Dit geldt tevens voor alle medewerkers van Actium. 

Ons beleid is er op gericht dat elke vorm van belangenverstrengeling wordt vermeden. In het verslagjaar heeft zich op geen enkele wijze enige vorm van belangenverstrengeling van de bestuurder voorgedaan.