05 Leefbaarheid

Actium heeft de verantwoordelijkheid om buurten en wijken leefbaar te houden. Dit gaat over: 

1. Sociale activiteiten zoals ondersteuning bewonersinitiatieven, wijkschouw bestrijding woonoverlast, buurtbemiddeling, opvang van dak- en thuislozen, tweede kansbeleid etc.
2. Fysieke activiteiten zoals de verhuur van kleinschalige buurtvoorzieningen, groenvoorziening, cameratoezicht, schoonmaakacties, inbraakbeveiliging, verlichting achterpad, afsluiting portieken etc.
3. Personeelskosten die toegerekend kunnen worden aan leefbaarheid.

De middelen en inspanningen die we hiervoor inzetten, dienen ten goede te komen aan de eigen woningen en de eigen huurders. Om de inspanningen en middelen zo goed mogelijk in te zetten, werken we in ons hele werkgebied met een leefbaarheidsprogramma. De basis voor dit programma zijn de scores uit de Leefbaarometer, die het ministerie van BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) tweejaarlijks publiceert. Deze scores koppelen wij aan onze eigen woningvoorraad. We nemen ons eigen werkgebied als maatstaf. Het leefbaarheidsprogramma helpt ons zo te bepalen waar, wat, met wie en hoe wij onze financiële en personele middelen inzetten.

De scores, relatief aan het gemiddelde in ons werkgebied, geven een goed beeld van de leefbaarheid op wijk-, kern- of gemeenteniveau. Op de kaart zijn de scores in het gehele werkgebied ten opzichte van 2016 niet veel veranderd. In zowel 2016 als 2018 scoort het merendeel beneden gemiddeld. Dit kan verklaard worden doordat onze woningen vaker in buurten staan met een relatief lage leefbaarheid dan bijvoorbeeld de koopwoningen in ons werkgebied. 

Wat opvalt:

• De leefbaarheidsscores van 2018 in de gemeenten Assen, De Wolden, Hoogeveen en Westerveld zijn iets verbeterd t.o.v. het gemiddelde van ons werkgebied in 2016.
• De leefbaarheidsscores van 2018 in de gemeenten Meppel, Midden-Drenthe, Noordenveld en Ooststellingwerf zijn iets verslechterd t.o.v. het gemiddelde van ons werkgebied in 2016.

We onderscheiden drie niveaus van inzet, met ieder een eigen palet aan activiteiten. Dit zijn:

1. Basis, passend bij de groene gebieden, in ons gehele werkgebied: onze basisinzet is gericht op schoon, heel en veilig wonen en op ongestoord woongenot. Met de basisinzet voldoen we aan de bepalingen in de Woningwet over het werken aan leefbaarheid.
2. Plus, passend bij de gele gebieden: We richten ons niet alleen op schoon, heel en veilig wonen, maar doen ook leefbaarheidsprojecten.
3. Plusplus, passend bij de oranje gebieden: Onze plusplus-inzet baseren we op wijkvisies met daaraan gekoppeld een uitvoeringsprogramma.

De leefbaarheidsscore berekenen we op basis van subscores op vijf dimensies. Zoals de aanwezigheid van voorzieningen en de kwaliteit van de aanwezige woningen. In 2021 hebben we ons gericht op de gemeenten waar we beneden gemiddeld scoorden op aan ons woningbezit gerelateerde dimensies. Dit zijn de gemeenten Assen, Midden-Drenthe en Ooststellingwerf. 

Activiteiten leefbaarheid

Het coronavirus heeft veel impact op de samenleving. Ondanks dat een aantal geplande leefbaarheidsprojecten en activiteiten die gepland waren voor 2021 niet uitgevoerd konden worden, zijn er ook veel wel doorgegaan.

Tiny Forest 

'Stel je voor... dat wij echt het verschil kunnen maken. Dat wij niet alleen huurders van nu een prettig thuis kunnen bieden, maar ook alle generaties daarna. Een huis dat zij kunnen betalen en waar zij veilig en gezond kunnen leven. Waar de temperatuur aangenaam is. In een groene omgeving. Waar regenval niet zorgt voor hevige wateroverlast. Waar de lucht die zij inademen zuiver is. En waar om hen heen een grote variatie aan planten en dieren leven.' Deze inleiding van onze visie op duurzaamheid gaat deels gelijk op met de doelen die IVN Natuureducatie heeft met hun Tiny Forests. Een Tiny Forest is een dichtbegroeid, inheems bos, ter grootte van een tennisbaan. Het is een plek waar bomen groeien, insecten leven en kleine dieren als egels een schuilplaats vinden. Een bos dat zorgt voor verkoeling op warme dagen, meer biodiversiteit, en waterberging bij zware regenval. Dat klinkt als die woonomgeving waar wij aan willen bijdragen! Daarom hebben we de handen ineengeslagen en gezocht naar een mooie plek voor een Tiny Forest. En dat is gelukt. Op de hoek van de Einsteinlaan en het Van 't Hoffpad - naast de Theo Thijssensschool en in de achtertuin van de Ekke Faberflat - staat nu zo'n Tiny Forest. Een hele bijzondere. Het is namelijk de eerste in Nederland die niet door een gemeente wordt aangeplant, maar door een corporatie. En de eerste Tiny Forest die ook toegankelijk wordt voor buurtbewoners die minder goed ter been zijn. Buurtbewoners en leerlingen van de school hebben samengewerkt aan moodboards en schetsen waar de hovenier uiteindelijk twee ontwerpen van heeft gemaakt waaruit vervolgens weer een ontwerp is gekozen. 

Peelo – aanpakken jeugdoverlast

Rond de jaarwisseling was er veel overlast van jongeren in en rond het winkelcentrum Peelo. Door inzet van een jongerenwerker uit een andere wijk in combinatie met de inzet van de beheerder van het Markehuus is dit snel en adequaat opgepakt. Het resultaat is dat een aantal van de overlastgevende jongeren nu bij de Albert Heijn werken en in het Markehuus.

Pittelo – FF buurten

Het Donaudal is een speelplek in de wijk met o.a. een basketbalveld, waar veel gebruik van wordt gemaakt door jongeren uit de hele stad. Deze plek en het achterliggende grasveld/groen heeft meer potentie dan nu wordt benut. We hebben omwonenden uitgenodigd voor een 'broodje bal’ en gevraagd mee te denken over de toekomst van het Donaudal. Er zijn ongeveer 35 inwoners langsgekomen. Allen gaven aan dat het er prettig wonen is. Veel inwoners gaven aan de handen uit de mouwen te willen steken. Ook heeft een aantal bewoners zich aangemeld voor een werkgroep om plannen uit te werken. Deze plannen zullen vervolgens worden teruggekoppeld aan de buurt, waarna deze medio 2022 worden uitgevoerd.

Assen-Oost - Rode flat Speenkruidstraat

In de rode flat waren weinig bewoners actief en ze voelden zich onveilig en eenzaam. Met een participatietraject waarbij voor iedere volgende stap aan de bewoners werd gevraagd hoe die stap eruit moest zien zijn de bewoners in beweging gebracht. Ze gingen meedenken, kwamen met ideeën en leerden elkaar kennen. Daardoor ontstond eigenaarschap. En het mooiste was dat bewoners zeiden zich lang niet zo nuttig te hebben gevoeld.

Noorderpark - enthousiaste groep moeders

Een groep moeders uit de wijk kwam met een initiatief om in de zomerperiode op elke vrijdag een grote activiteit te organiseren voor de jeugd in de wijk. Gemiddeld namen hier ruim 100 kinderen iedere week aan deel. Veel kinderen die niet op vakantie gingen, keken hier naar uit. De groep moeders is verdergegaan met het organiseren van activiteiten in de Componist. Een bewonersinitiatief wat iets duurzaams oplevert voor de wijk.

NK Tegelwippen

In samenwerking met het duurzaamheidscentrum is er een mooie actie uitgevoerd in 4 buurten van Pittelo. Het NK Tegelwippen, een actie met als doel bewustwording t.a.v. van het vergroenen van de tuin, is ook ingezet als contactmoment om met inwoners in gesprek te gaan. Naast bewustwording over het vergroenen heeft het ook tot resultaat gehad dat we veel verschillende inwoners hebben gesproken over hun wijk en zaken die bij inwoners spelen. Deze actie zorgde vervolgens voor een toestroom van inwonersinitiatieven waarmee we samen met inwoners aan de slag gingen.

Gouverneurstuin

Voor de Gouveneurstuin worden steeds meer plannen gemaakt om deze te veranderen in een prettige en aangename omgeving voor de jeugd. Er speelt echter een issue met de beleefde veiligheid, door alcohol en drugs gebruik en dealen. In overleg worden de sluitingstijden van de hekken aangepast in de zomer en winter. De donkere louche hoekjes worden meer afgeschermd. Er wordt een Jeu de boules baan gerealiseerd in een groenzone. Er is een groep die daar al ruim 30 jaar zijn plek heeft gevonden en er niet graag weg wil. MBA is het gesprek aangegaan met deze groep die de ervaren overlast veroorzaakt. Het mooie is dat deze groep open staat voor een gesprek, verandering en het realiseren van oplossingen. Zo ‘hangt’ deze groep bijvoorbeeld niet bij de speelplekken van de jeugd. Destijds zijn er twee kleine doeltjes gerealiseerd in de Gouveneurstuin, zodat de jeugd daar kon voetballen. Nu wordt er wel eens gevoetbald tussen de jongeren en de overlastgevende groep.

Project Regentonnen - Gemeente Assen

Duurzame tip voor onze huurders: de regentonregeling! Actium sluit aan bij een subsidieregeling van de gemeente Assen die loopt van 1 maart 2021 t/m 1 maart 2023. Op deze manier kunnen inwoners van de gemeente Assen €20 korting krijgen op de aanschaf van een waterton. De Waterschappen doen ook mee en vergoeden €5 per ton. Huurders van een woning van Actium krijgen hier bovenop nog een vergoeding van Actium van maximaal €20. In 2021 hebben 66 huurders hier gebruik van gemaakt. Op deze manier stimuleren we huurders om bewuster om te gaan met water.

Componist

Het BIC (Buurt Informatie Centrum) aan de Troelstralaan is niet in gebruik geweest in 2021. Vanwege coronamaatregelen konden er geen activiteiten plaatsvinden. We hebben het pand beschikbaar gehouden voor inwoners die in isolatie moesten, maar voor wie dat thuis niet mogelijk was. Het pand waarin het BIC was gevestigd wordt door Actium inmiddels weer verhuurd als woning. De Componist heeft inmiddels een meer centrale rol in de wijk gekregen. Deze locatie biedt veel mogelijkheden. Afgesproken is dat bewoners voor activiteiten/initiatieven kosteloos gebruik kunnen maken van De Componist. Potentiële huurders wordt gevraagd wat zij voor de wijk kunnen en willen betekenen. Bij De Componist is een ontmoetingstuin in gebruik genomen. Bewoners worden uitgenodigd gebruik te maken van de ontmoetingstuin en hier vrijwilligerswerk te doen. Wie meehelpt, mag de gekweekte producten meenemen naar huis. Verbouwde groenten en fruit worden ook gebruikt bij de gezonde kookworkshops die voor bewoners worden verzorgd door De Componist. Daar kunnen bewoners zich voor aanmelden. Dit past ook binnen de speerpunten voor de wijk.

Het Ketelhuis in het Haerenkwartier

Het Ketelhuis in het Haerenkwartier in Oosterwolde is per 1-9-2021 verhuurd aan de gemeente Ooststellingwerf. De wijk is in de afgelopen jaren volledig vernieuwd. De woningen zijn gesloopt en vervangen door nieuwe woningen. Ook de openbare ruimte wordt volledig opnieuw aangepakt. Het Ketelhuis wordt geprofessionaliseerd en wordt de centrale ontmoetingsplek in de buurt. Ook de buurtmoestuin komt naast deze centrale plek. Een buurthuiskamer voor het Haerenkwartier! Het Leger des Heils gaat het dagelijkse beheer organiseren van het Ketelhuis. Zij werken hierin nauw samen met de bewoners in de wijk, maar ook met Scala, de gemeente en Actium. 

Het doel van de buurthuiskamer is onder andere het creëren van ontmoeting in de buurt. Er worden onder andere activiteiten georganiseerd zoals koffieochtenden. Door het creëren van ontmoeting wordt de sociale structuur verstevigd en leren oude en nieuwe bewoners in de buurt elkaar kennen. Het Ketelhuis fungeert ook als steunpunt in de buurt. In het Haerenkwartier wonen ook bewoners die wel wat steun kunnen gebruiken. De buurthuiskamer is een laagdrempelige voorziening waar bewoners gemakkelijk naar binnen kunnen lopen met een vraag.

Hieronder een doorkijk naar andere projecten en activiteiten:

Assen

• Realisatie kunstwerk Aar, Delft en Stroom
• Kerstattenties Amstelflat en Lorelei
• Burendag Speenkruidstraat 
• Samenwerking 50/50 workcentre van het Leger des heils.
• Kerstbomenactie in alle wijken 
• Big Bazar J. Fabriciusstraat 
• Opening speeltuin Kloosterveen 
• Summerbreak Marsdijk 
• Uitdelen van welkomstpakketten aan de nieuwe bewoners van de Cruijffcourt in Noorderpark
• Diverse NL-Doet initiatieven 
• Paasactie Rochtplein (in gesprek met bewoner deur aan deur) 
• Container- en opschoondagen in Aar, Delft en Stroom
• Fietsenvoorziening Smetanalaan 
• Project ouderen en eenzaamheid Rondeel 

Noordenveld

• Diverse tuin- en groenopruimacties 
• Herinrichting moestuinen Westervelde 

Ooststellingwerf

• Actium 'on-tour bewustwordingscampagne' 
• Opknappen logeerkamer Oldeberkoop 
• "Tante-Co" een nieuw digitaal meetinstrument in Rikkingahof 
• Opruimdagen Haerenkwartier
• Welkomstpakket bewoners na oplevering woningen Haerenkwartier
• Opening van de 'huiskamer' in Appelscha 

Midden-Drenthe

• "Tante-Co" een nieuw digitaal meetinstrument in het Beurtschip 
• Diverse tuinwerkzaamheden Prins Mauritsstraat 
• Implementatie van de digitale huismeester in het Beurtschip

Hoogeveen

• Bijdrage buurtbemiddeling
• Leefbaarheidsactie Fluitenberg 

De Wolden

• Bijdrage buurtbemiddeling
• Opnieuw inrichten binnentuin Zantingehof 
• Tante Co, een nieuw digitaal meetinstrument in het Zantingehof 
• Beheer Hof van Koekange 

Westerveld

• Bijdrage buurtbemiddeling
• Start met 'team goed leven' een vorm van gebiedsgericht werken
• Diverse tuinacties 
• Wijkschouwen dorpenteams

Meppel 

• Beveiliging bergingen Kerspel 

In onze samenleving moeten mensen zich zoveel mogelijk zelf redden. Dat is voor sommige huurders lastig. Zij hebben ondersteuning nodig. Wij voelen ons daar verantwoordelijk voor. Maar we kunnen dat niet alleen. Wij zoeken de samenwerking op met organisaties die ook actief in de wijk zijn zoals gemeenten, zorgorganisaties, welzijn en politie.  

Prettig wonen

Als onze huurders aangeven niet prettig te wonen, dan ondernemen we actie. Huurders kunnen bijvoorbeeld (over)last van elkaar hebben. Soms is dat iets kleins. Toch kunnen kleine ergernissen steeds hoger oplopen of onschuldige meningsverschillen uit de hand lopen. We doen dan eerst een beroep op de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van onze huurders. Onze insteek is om het gesprek tussen buren weer op gang te brengen. Dat lukt ook heel vaak. We kunnen ook Buurtbemiddeling inzetten, waarbij getrainde bemiddelaars ruziënde buren helpen om het contact te herstellen en oplossingen te bedenken voor hun conflict. Deze methode werkt het best in een vroeg stadium en bij niet al te ernstige problemen.

Verward gedrag

De afgelopen jaren werd een beweging in gang gezet waarbij we kwetsbare mensen, die vaak hulp nodig hebben vanuit huis om volwaardig aan de maatschappij te kunnen deelnemen, in buurten en wijken opvangen. Met veel van deze mensen gaat het goed, maar het kan voorkomen dat iemand met verward gedrag, een verslaving of dementie overlast geeft en daarmee een gevaar is voor zichzelf of zijn omgeving. Dat vraagt van onze medewerkers extra inzet om de buurten en wijken leefbaar te houden en te blijven zorgen voor goed woongenot voor al onze huurders. 

Netwerkpartners

Bij problemen in de buurt en wijk werken we al jaren samen met gemeente, politie, welzijn- en zorgorganisaties. We werken samen in Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ)-netwerken en in (op wijk- of kernniveau georganiseerde) buurt- en sociale teams. Doel is het signaleren en voorkomen van individuele problematiek. En van problemen en aandachtspunten die structureel van aard zijn en een bredere en projectmatige aanpak vragen.

Een van de onderdelen van onze strategische koers is het programma wonen, welzijn en zorg. Met dit programma leveren we een belangrijke bijdrage aan de opgave op het snijvlak van wonen en zorg. 

Langer zelfstandig wonen

Het Beleefhuis in Assen, waarin we samenwerken met de welzijnsorganisaties, de gemeente Assen en de ledenvereniging van Icare, is een middel om ouderen bewust te maken van de mogelijkheden in het Langer Zelfstandig Thuis wonen. Het Beleefhuis is door middel van een virtuele tour ook digitaal te bezoeken. In samenwerking met Vaart Welzijn maken bewoners vanaf 2021 gebruik van respijtzorg (vervangende zorg) in het beleefhuis. We willen dit in de toekomst uitbreiden naar een logeeradres, zodat vanuit het Beleefhuis wonen, welzijn en zorg zeven dagen in de week samenkomt.

We hebben een vervolg gegeven aan de bewustwordingscampagne “Woont u nog fijn” in de gemeenten Midden-Drenthe en Ooststellingwerf. Met deze bewustwordingscampagne willen we mensen aansporen om na te denken over hoe ze langer plezierig in hun woning kunnen blijven wonen, juist wanneer het nog prima gaat.

We hebben Tante Co-schermen geplaatst in complexen, om onze bewoners de gelegenheid te bieden in het voorbijgaan eenvoudig, anoniem en snel antwoorden te geven op de vraag over de directe woon- en leefomgeving. Bewoners hebben zelf de regie en beslissen actief mee. Deze inzichten proberen we vlot te vertalen in oplossingen, zodat bewoners ook echt inspraak ervaren.

In 2021 hebben we het instrument Woonkeur ingezet. We hebben een programma opgesteld met complexen die we gaan bezoeken om te onderzoeken in hoeverre deze levensloopbestendig zijn. Daarnaast hebben we de woningen ingedeeld op basis  van geschiktheid. 

In totaal 411 huurders dienden een aanvraag in voor een woningaanpassing uit het Langer Zelfstandig Thuis-pakket. Voorbeelden van producten uit dit pakket zijn een verhoogd toilet, een thermostaatkraan of het laten verwijderen van drempels. Bij sommige huurders ging het om meerdere aanpassingen. In onderstaande tabel is het aantal aanvragen per gemeente weergegeven.

Er is een groeiende vraag naar gemengd wonen: een mix van jong, oud, mensen met een beperking, kwetsbare mensen en statushouders. Actium is daarom eind 2021 gestart met een experiment in Assen. Een student gerontologie woont nu in een seniorencomplex. Zij levert een sociale bijdrage binnen het complex - denk aan samen met een senior bijvoorbeeld een kopje koffiedrinken, een boodschapje doen, een wandelingetje maken - en doet tegelijkertijd haar afstudeerproject daar. Daarbij doet ze onderzoek naar eenzaamheid onder de senioren, of ze openstaan voor een mix aan bewoners, of dat toegevoegde waarde voor ze heeft, wat ze ervan verwachten en waar ze behoefte aan hebben.

We benutten onze brugfunctie

We vinden het belangrijk om gericht te werken aan de relatie met onze maatschappelijke partners. We willen informeren en betrekken ze bij onze vraagstukken.

We participeren in lokale samenwerkingen binnen het programma Eén tegen Eenzaamheid in Assen in de wijk Pittelo en Midden-Drenthe.

We hebben in Appelscha samen met Dorpsbelangen en zorgorganisatie Liante een dorpskamer gerealiseerd. In deze dorpskamer zijn al verschillende activiteiten georganiseerd voor inwoners van Appelscha en bewoners van ons ouderencomplex.  

In samenwerking met TZA Drenthe (Technologie en Zorg Academie) is er ook een ‘probeerservice’ opgezet in het Beleefhuis. Het Beleefhuis fungeert hier als probeerlocatie van waaruit producten kunnen worden geleend/uitgeprobeerd om inwoners kennis te laten maken met slimme technologie.

Op regionaal niveau hebben we de verbinding gemaakt met het Zorgkantoor en de Drentse Alliantie van ouderenzorg. Een werkgroep van wonen, welzijn en zorg gaat aan de slag met een werkplan gericht op toekomstbestendig wonen door ouderen in heel Drenthe. Ook de provincie neemt daar aan deel.

We spelen beter in op de vraag naar aandachtsgroepen

We hebben toegewerkt naar de start van het coördinatiepunt WeerThuis per 1 januari 2022.We hebben daarvoor een uitstroomconvenant vastgesteld, waarin alle afspraken staan m.b.t. de uitstroom van Beschermd Wonen, Medisch Verblijf en Maatschappelijk Opvang in de gemeenten, corporaties en zorgaanbieders  van de centrumgemeente Assen. De afspraken gaan in op het beschikbaar stellen van voldoende woningen, het organiseren van een zachte landing in de wijk en regionale spreiding over alle gemeenten.

We organiseren vijf projecten in Assen als tussenvorm van beschermd wonen, maatschappelijk opvang en medisch verblijf naar zelfstandig wonen. Hiervoor hebben we een plan met een subsidiebijdrage vanuit budgetten voor dak- en thuislozen aangevraagd en gekregen.

Projecten vanuit regionale aanpak dak- en thuisloosheid

Met een subsidietoekenning van het ministerie van BZK hebben we samen met zorgaanbieders en gemeente, met input van omwonenden, de voorbereiding gestart voor het realiseren van projecten die een bijdrage leveren aan het voorkomen en oplossen van dak- en thuisloosheid:

• Het plaatsen van 5 wooncontainers op het terrein in het Havenkwartier;
• Ombouwen van studentenwoningen in het complex Resedastraat tot 11 woningen voor jongeren van 18 tot 23 jaar die uitstromen vanuit Beschermd Wonen;
• Nieuwbouw van een complex Noordermaat (40 woningen) voor gemengd wonen van reguliere woningzoekenden en 18 cliënten van Cosis en het Leger des Heils die uitstromen uit Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang;
• Ombouwen van studentenwoningen in het complex de Wouden tot 6 doorstroomwoningen voor het Leger des Heils, voor het maken van een tussenstap na de maatschappelijke opvang.
• Bouwen van 12 woningen op het GGZ terrein voor een tussenstap voor de uitstroom vanuit medisch verblijf.