Spring naar inhoud

Risicoparagraaf

Risicoparagraaf

Wij hebben een duidelijke strategie om onze volkshuisvestelijke doelen te realiseren. Hierbij is het aangaan van risico’s onvermijdelijk. De directeur-bestuurder is eindverantwoordelijk voor het bepalen van wat daarbij maximaal acceptabel is, oftewel welke risiconiveau acceptabel is. Met behulp van risicomanagement maken we inzichtelijk welke risico’s we lopen en welke maatregelen we treffen om deze risico’s te beperken tot een aanvaardbaar niveau.

Risicomanagementbeleid

In het risicomanagementbeleid liggen de gemaakte beleidskeuzes en de verantwoordelijkheden over het risicomanagement vast. Het risicomanagement is geïntegreerd in onze planning & control-cyclus. In tussentijdse rapportages doen we verslag van de voortgang van de realisatie van onze doelen en geven we een financiële verantwoording. Ook leggen we in deze rapportages verantwoording af over risico’s en beheersmaatregelen. De risico-inschatting en de werking van de beheersmaatregelen worden op deze wijze periodiek beoordeeld en waar nodig herijkt. Door het uitvoeren van interne audits, gebaseerd op risk-based auditing, beoordelen we beheersmaatregelen op hun opzet, bestaan en werking.

Risicobereidheid

Gezien onze maatschappelijke doelstellingen kiest Actium ervoor een risicobewuste corporatie te zijn. Om ons vermogen optimaal in te kunnen zetten ten behoeve van onze volkshuisvestelijke doelen gaan we weloverwogen om met de mogelijke risico's. Dit is terug te zien in onze huidige gezonde financiële positie. Wij proberen risico’s zoveel mogelijk te beperken, mits de (kosten van de) beheersmaatregelen in een gezonde relatie staan tot de hoogte van de mogelijke risico’s, passend bij onze taakstelling.  Deze risicobereidheid vertaalt zich onder meer in het aanhouden van een hogere financiële buffer dan voorgeschreven door de externe toezichthouders. Zoals in paragraaf 8.1.4 is toegelicht zijn onze normen ICR, LTV en solvabiliteit minder ruim dan de normen van de AW en het WSW. Ook hebben we een voorkeur voor een zekere bedrijfsvoering in plaats van een eventuele resultaatmaximalisatie. 

Soft controls

Hoewel we geen expliciet systeem voor het vastleggen van soft controls kennen, zijn we ons zeker bewust van het belang hiervan. Het is de basis voor een goed werkend risicomanagementbeleid. Ons uitgangspunt is dat risicobeheersing voor een groot deel wordt bepaald door gedrag. Een belangrijke soft control is de ‘tone at the top’. De soft controls zijn een belangrijk onderdeel van de zogenaamde ‘checks and balances’ op bestuursniveau. Zo organiseren we formele en informele contactmomenten tussen de leden van de RvC en het managementteam, zodat de RvC breder wordt geïnformeerd dan alleen door de directeur-bestuurder. Ook worden medewerkers uitgenodigd bij RvC-vergaderingen om nadere toelichting te geven op specifieke onderwerpen. Zo streven wij naar optimale transparantie over ons beleid, ook richting de toezichthouders. 

Strategische risico's

In de tussentijdse rapportages verantwoorden we periodiek over de strategische risico's en actualiseren we de kans en impact indien van toepassing. De strategische risico's zijn gekoppeld aan onze strategische koers. Omdat we in 2021 de strategische koers hebben herijkt, gaan we in 2022 een hernieuwde strategische risicoanalyse uitvoeren. 

Eind 2021 hebben we vastgesteld dat gelet, op de diverse interne en externe ontwikkelingen, we nog steeds dezelfde vijf toprisico's als belangrijkste risico's zien. Voor de middellange termijn liggen die nog steeds op het gebied van financierbaarheid, betaalbaarheid en hoge investeringskosten. Minder hoog wordt ingeschat het risico rondom de verhuurbaarheid van zorgcomplexen. 

Binnen de 17 onderkende strategische risico's onderkennen we vijf toprisico's waar we ons in de managementrapportages op focussen. 

Onderstaande tabel geeft de bruto risicomatrix weer. 

Voor ieder risico zijn maatregelen benoemd waarmee we ze proberen te beheersen.  Dit kunnen bestaande, werkende of nog te implementeren maatregelen zijn. Onderstaande matrix geeft inzicht in de risico-inschatting, rekening houdend met de al werkende beheersmaatregelen.  Voor de 5 –toprisico’s is de beweging van bruto naar netto inschatting weergegeven in onderstaande overzicht.

Toelichting belangrijkste risico's

We hebben een 'top vijf' benoemd, op basis van de ingeschatte kans dat dit risico zich voordoet en de mogelijke impact ervan.  Het gaat om de volgende risico's: 

  • Investeringsruimte - De kans bestaat dat wij onze investeringsopgave niet kunnen realiseren als gevolg van gewenste investeringen in duurzaamheid in combinatie met de gevraagde uitbreidingsopgave, stijgende bouwkosten en stijgende bedrijfs- en exploitatielasten. 

In 2021 was dit op alle oorzaken een actueel risico. Door het hanteren van intern hogere normen dan de toezichthouder kunnen eventuele lastenverzwaringen worden opgevangen. Investeringsbesluiten worden beoordeeld op passendheid binnen ons een eigen normenkader voor investeringen. Deze worden individueel beoordeeld en besproken op MT niveau, waarbij afwijkingen op het normenkader toelichting vereisen.

  • Betaalbaarheid  - Investeringen als gevolg van economische ontwikkelingen, duurzaamheidsambities en woningmarktontwikkelingen kunnen leiden tot huurverhogingen, wat een risico met betrekking tot de betaalbaarheid van onze woningen met zich meebrengt. Vermindering van inkomsten van onze huurders door een mogelijke recessie als gevolg van de pandemiecrisis brengt een betaalbaarheidsrisico voor onze huurders met zich mee. 

Zoals hierna aangegeven zijn de gevolgen van de pandemiecrisis voor de betaalbaarheid niet zichtbaar geworden. Echter, de recente geopolitieke spanningen leiden naar verwachting tot verlies van koopkracht van onze huurders. Daarmee neemt het risico van huurachterstanden en betalingsproblemen toe, wat gemitigeerd wordt doordat een groot deel van onze huurders huurtoeslaggerechtigd is, door ons terughoudend huurbeleid, door de preventieve aanpak bij huurachterstanden en door de focus op totale woonlasten bij nieuwbouw- en renovatieprojecten.

  • Landelijke politiek - We kunnen te maken krijgen met regels, heffingen en besluiten met een nadelig effect, zoals: 
    • ​duurzaamheidsambities die onvoldoende kunnen worden waargemaakt in verband met technologische ontwikkelingen en financiële haalbaarheid;
    • de verslechtering van de leefbaarheid in wijken (gemengde wijken verdwijnen) door de inperking van het  domein van de corporatiesector (door passend toewijzen en de beperkingen van de woningwet).
    • korte termijn keuzes n.a.v. de pandemiecrisis die nadelige gevolgen hebben voor de organisatie en/of huurder. 

We trachten hier invloed uit te oefenen door samen met onze belangenorganisatie actief in de lobby te zijn, om te voorkomen dat (overheids-)maatregelen onbesproken worden doorgevoerd. Daarnaast maken we bij onze beleidskeuzes gebruik van scenarioanalyses om zo de impact van mogelijke maatregelen inzichtelijk te maken. De scenarioanalyses vormen de risico-analyse van het volkshuisvestelijk beleid, herrekend naar financiële consequenties. Regelmatig vindt gesprek in het MT en met de RvC plaats over de noodzakelijke omvang van de buffers. In 2021 heeft de lobby voor afschaffing van de verhuurderheffing zijn effect gehad.

  • Verhuurbaarheid intramurale zorgcomplexen - De kans bestaat dat intramurale zorgcomplexen onbetaalbaar worden en de financiële stabiliteit van de zorgaanbieders onder druk komt te staan met als gevolg leegstaand vastgoed en dalende huuropbrengsten.

Ter beheersing van dit risico is per complex / contractpartij een toekomststrategie geformuleerd en worden periodiek de risico’s van grotere zorgvastgoedcomplexen geactualiseerd.

  • Leefbaarheid wijken / kwetsbare huurders - Cumulatie van kwetsbare groepen in wijken (zorgbehoevenden, mensen met verward gedrag, financieel afhankelijken, statushouders) kan leiden tot een verminderde leefbaarheid.

Differentiatie in woningbezit, doelgroepen en huurprijzen zorgen voor gemengde wijken. We werken samen met zorgpartijen en bieden leefbaarheidsprogramma’s.

Bij het bepalen van het meerjarenperspectief en onderliggende scenario’s (zie paragraaf 8.6) houden we rekening met onze strategische risico’s. Deze jaarlijkse herijking en scenario analyse geeft ons tijd en ruimte om tijdig bij te kunnen sturen op ontwikkelingen.

Tactische en operationele risico's

In 2021 zijn de procesflows en risicobeheermatrices van de belangrijkste processen in beeld gebracht, met uitzondering van het proces dagelijks onderhoud. Deze pakken we in 2022 op. Hiermee zijn de operationele risico's, beheersmaatregelen, keycontrols en frauderisico's van deze processen bepaald en vastgelegd conform de OOB vereisten. De gesprekken die de betrokken medewerkers in de processen met elkaar voerden in dit traject zorgden voor begrip en inzicht in elkaars werk en tot aanscherping en verbetering in de processen. 

De belangrijkste beheersmaatregelen zijn in het controleplan opgenomen, zodat de kwaliteit van uitvoering deze maatregelen in de periodieke interne controles wordt getoetst.

Begin 2021 is een frauderisicoanalyse opgesteld. Deze zal in 2022 worden aangevuld met de frauderisico's die bij het bespreken van de processen naar voren zijn gekomen. 

Pandemie risico's

Ook dit jaar hebben we nog te maken met de gevolgen van Covid-19. We hebben echter geconstateerd dat de potentiële risico's zich niet tot vrijwel niet hebben voorgedaan. In enkele gevallen hebben we onze dienstverlening wat moeten herplannen, met als gevolg dat onderhoud- en bouwprojecten soms wat later in de tijd zijn uitgevoerd. Verder heeft de pandemie financieel en organisatorisch tot weinig effecten geleid en lijkt het inmiddels onderdeel te zijn geworden van onze reguliere bedrijfsvoering.

Ondanks het feit dat we wellicht niet al onze maatschappelijke doelen realiseren, valt het financiële risico dus erg mee. De financiële continuïteit is als gevolg van de pandemie niet in het geding.

Versie:
v5.8.6

Met iWink Report maak je professionele online publicaties. Publicaties die je online, in print en als PDF-download kunt aanbieden.

En daarmee voldoe je direct aan de WCAG-wetgeving rond digitale toegankelijkheid.

Eenvoudig, veilig en efficiënt.

Meer over iWink Report